دفاع مقدس برای رزمندگان و ایثارگران و جانبازان پر از خاطرات شیرین و تلخ است به خصوص شبهای عملیات یا ایام خاصی مانند نوروز، ماه محرم، صفر و رمضان. بیست و یکم ماه مبارک رمضان برای رزمندگان نه تنها یکی از شبهای قدر است بلکه یادآور عملیات حماسه آفرین رمضان نیز می باشد.
در این روزها یاد و خاطره شهدای عملیات رمضان را گرامی می داریم که به تأسی از مولایشان امیرم?منان علی (ع) با غلتیدن در خون خویش سرانجام زندگی دنیویشان را با شهادت رقم زدند.
بر اساس احکام ثانویه و فتوای حضرت امام خمینی(ره) در زمان جنگ به دلیل اینکه رزمندگان به طور ثابت در یک مکان اسکان نداشتند حکم مسافر را داشته و ملزم به روزه گرفتن نبودند اما بسیاری از رزمندگان در این ایام روزه دار بودند و نوجوانان و جوانانی در این ایام با زبانی روزه با خون خود وضو ساختند.
پس از فتح خرمشهر و برتری سیاسی- نظامی ایران رژیم بعثی عراق به دلیل قرار گرفتن در موضع ضعف مسئله صلح را مطرح کرد در حالی که هیچ تغییری در ماهیت رفتار سران این رژیم مشاهده نمی شد در واقع پافشاری عراق بر ادعای قبلی خود مبنی بر عدم پذیرش قرارداد 1975 الجزایر حضور در بخشی از خاک ایران و ادامه حملات تأیید این مدعای ایران بود.
تلاش عراق و مجامع بین المللی و کشورهای حامی آن در منطقه برای طرح صلح نه از روی اعتقاد بلکه به دلیل شرایط حادی بود که آنان را در موضع ضعف قرار داده بود و منافعشان را تهدید می کرد. لذا هدف آنان صلح جویی نبود بلکه گرفتن زمان از جمهوری اسلامی و چیرگی به اوضاع دگرگون شده بود. این در حالی بود که شورای امنیت سازمان ملل هیچ توجهی به حقوق و نظریات ایران نداشت و در این وضعیت در صدد نجات عراق از این مهلکه بر آمد.
علاوه بر آن تصمیمگیرندگان سیاسی و فرماندهان نظامی ایران با توجه به برتری مطلق جمهوری اسلامی در این زمان حاضر نبودند بدون دستیابی به حداقل امتیاز- که تنبیه متجاوز وگرفتن غرامت بود- قرارداد پایان جنگ را امضاء کنند زیرا افکار عمومی و آیندگان این تصمیم را اقدامی غیرعقلانی تفسیر می کردند. ادامه مطلب...
والفجر مقدماتی
رمز:یا الله، یا الله، یا الله
تاریخ: 11/17 تا 1361/11/21
هدف:تصرف پل غزیله و پیشروی به سوی شهر العماره.
نتایج:دشمن با وحشتی که در عملیات های گذشته تجربه کرده بود، از نقطه رهایی تا خط دومش، شانزده نوع مانع ایجاد کرده بود. زمین رملی سرعت را می گرفت. وسعت، عمق و تعدد استحکامات و وجود کانال های متعدد در منطقه تحت اشغال دشمن، مانع از دستیابی کامل رزمندگان به اهداف خود شد. تلفات زیاد بود. طراحان نظامی به این نتیجه رسیدند که عملیات باید متناسب با توان خودی صورت گیرد و از انتخاب مناطق با عمق زیاد پرهیز شود.
در این عملیات به دو تیپ 905 و 704 دشمن ضربه اساسی وارد شد و یک گردان از نیروهای سودانی و 113 نفر از نیروهای عراقی اسیر شدند.
خیبر
رمز:یا رسول الله صلی الله علیه و آله
تاریخ 12/3 تا 1362/12/22
هدف:انهدام سپاه سوم عراق، تصرف جزایر مجنون، عبور از هور و تهدید بصره از سمت شمال.
نتایج:عملیات خیبر به آزادی 1000 کیلومتر مربع در هور، 140 کیلومتر مربع در جزایر مجنون و 40 کیلومتر مربع در طلائیه انجامید.
تجربه عملیات آبی - خاکی از نتایج مهم این عملیات بود.
در این عملیات فرماندهان بزرگی چون شهید حمید باکری و شهید همت، به شهادت رسیدند. شهید همت، پس از هفت شبانه روز بی خوابی، در حالی که به ضرب سرم، سر پا بود، به شهادت رسید و به حق سردار خیبر نام گرفت.
بدر
رمز:یا فاطمه الزهرا علیها السلام
تاریخ: 12/20 تا 1363/12/26
هدف:تسلط بر جاده العماره - بصره و تهدید بصره از سمت شمال.
نتایج:این عملیات به طور کامل به اهداف اصلی خود نرسید و تنها 500 کیلومتر مربع از منطقه هور از جمله روستاهای ترابه، لحوک، نهروان، فجره و جاده خندق به تصرف درآمد. از نیروهای دشمن 10000 نفر کشته و مجروح و 3200 نفر اسیر شدند.
در عملیات بدر، رزمندگان ایران قصد داشتند بصره را تصرف کنند اما متاسفانه موفق نشدند به اهداف از پیش تعیین شده دست یابند. ادامه مطلب...
انچه که در متن زیر میخوانید شرح مختصری است از عملیاتهای مهم دفاع مقدس که در چند قسمت ارائه
می شود.
ثامن الائمه
رمز:نصرمن الله و فتح قریب
تاریخ:1360/7/5
هدف:شکستن حصر آبادان؛ آزادسازی جاده های آبادان - اهواز و آبادان - ماهشهر و منطقه اشغالی در شرق کارون.
نتایج:تامین کلیه اهداف از جمله آزادسازی 130 کیلومتر مربع از خاک ایران؛ کشته و مجروح شدن 1500 نفر و اسارت 1800 نفر از افراد دشمن و...
«حصر آبادان باید شکسته شود»...
این پیام امام رحمه الله به نیروها، قدرت و روحیه داده بود، عملیات در نیمه های شب و با غافلگیری کامل دشمن آغاز شد و این در حالی بود که دشمن در روزهای 30 و 31 شهریور منتظر حمله از سوی نیروهای ایرانی بود و به همین دلیل، آماده باشی را که در آن روزها برقرار کرده بود، لغو کرده و نیروهایش را به مرخصی فرستاده بود. در چنین شرایطی رزمندگان یک ساعت پس از آغاز عملیات، خود را به سنگرهای دشمن رساندند و...
طریق القدس
رمز:یا حسین علیه السلام
تاریخ: 9/8 تا 1360/9/15
هدف:آزادسازی بستان و 50 روستای منطقه و رسیدن به مرز در منطقه چزابه.
نتایج:آزادسازی 650 کیلومتر مربع از خاک ایران شامل شهر بستان، 70 روستا، تنگه چزابه، تجزیه قوای سپاه سوم عراق؛ کشته و مجروح شدن 8500 نفر و اسارت 546 نفر از افراد دشمن و...
این عملیات، اولین عملیاتی بود که رزمندگان اسلام به مرز بین المللی می رسیدند. این احتمال وجود داشت که در صورت تعقیب دشمن در داخل خاک عراق، دشمن به تبلیغات و جنگ روانی علیه ایران اقدام کند. به همین دلیل و به پیشنهاد سردار شمعخانی و برخی فرماندهان، نام عملیات، طریق القدس گذاشته شد.
فتح المبین
رمز:یا زهرا علیها السلام
تاریخ: 1/2 تا 1361/1/10 در سه مرحله.
هدف:آزادسازی منطقه وسیع غرب دزفول و جاده دزفول - دهلران و خارج کردن شهرهای اندیمشک، شوش، دزفول و جاده اندیمشک - اهواز از زیر آتش دور برد دشمن.
نتایج:تامین کلیه هدف ها از جمله آزادسازی 2500 کیلومتر مربع از خاک ایران، کشته و مجروح شدن 4000 نفر و اسارت 1500 نفر از افراد دشمن؛ انهدام 4 لشکر عراق و ...
تاکنون نظریه پردازان و تحلیلگران بسیاری علل آغاز جنگ را به طور گسترده بررسی کردهاند. در این مقاله نیز دیدگاههای تنی چند ازمحققان و شخصیتها را در خصوص علل وقوع جنگ به اجمال و با توجه به منابع موجود بررسی خواهیم کرد. لازم به تذکر است که بیان دیدگاههای زیر هرگز به معنی قبول و تأیید کامل آرای ارائه شده نیست و تنها با هدف آگاهی بیشتر مخاطبان صورت میگیرد.
شهرام چوبین، مدیر بخش پژوهش مرکز سیاستهای امنیتی در ژنو، شروع جنگ را غیرمنتظره نمی داند. وی تغییر وسیع در کشور و به حاکمیت رسیدن نظام انقلابی را علت وقوع جنگ علیه ایران می داند. به نظر چوبین یکی دیگر از دلایل وقوع جنگ عدم توجه به توازن نظامی بین دو کشور بود. توازن نظامی پیش از انقلاب به سود ایران بود، ولی پس از انقلاب به دلیل عدم استحکام حکومت، نیروهای مسلح ایران وضعیت نابسامانی داشتند و هیچ کدام از ابرقدرتهای بزرگ جهان نیز از حکومت انقلابی ایران حمایت نمیکردند.
به عقیده پروفسور رمضانی ، استاد بازنشسته دانشگاه ویرجینیا در آمریکا ، صدام از پیامدهای انقلاب ایران، از جمله تضعیف و به حاشیه راندن رادیکالیسم عراق و هویت ناسیونالیسم عربی ناخشنود بود و به همین منظور جنگ را آغاز کرد.
جیمز بیل، استاد علوم سیاسی و رئیس کالج ویلیام مری دانشگاه ویرجینیا در آمریکا، دلیل واقعی جنگ را درگیری سیاسی برای دست یافتن به برتری و تسلط بر خلیج فارس میداند و میگوید: « رژیم صدام خواستار استیلای سیاسی بر منطقه بود و همچنین نابودی انقلاب ایران که آن را تهدیدی علیه وضعیت سیاسی کشورهای منطقه میدانست.»
توضیحات ریچارد نیکسون، رئیس جمهوری پیشین آمریکا درباره جنگ ایران و عراق، متأثر از فضای دوران جنگ سرد و نظام دوقطبی جهان است. تغییر رفتار عراق به همان اندازه انقلاب اسلامی موازنه قوا را در منطقه بر هم زده بود . به عقیده نیکسون استراتژی آمریکا در دهه 1970 مهار عراق رادیکال با اتکا بر ایران بود و در سالهای 1980 باهدف مهار انقلاب اسلامی با اتکا به عراق طراحی و جنگ عراق علیه ایران نیز به همین منظور آغاز شد.
آنتنی کردزمن، مدیر م?سسه بررسیهای استراتژیک در آمریکا میگوید: «جنگ ایران و عراق برآیند عوامل تاریخی، فرهنگی و نظامی متعددی بوده است، مانند اختلافهای تاریخی طولانی بین دو فرهنگ و دو ملت عرب و عجم و نیز شخصیتها و نوع جهان بینی رهبران دو کشور و همچنین اختلافهای جغرافیایی مانند کنترل راه آبی اروند و کنترل نقاط پدافندی مهم در طول مرز زمینی. به ویژه در مناطق وصولی به بغداد و... ، کردزمن علاوه بر اختلاف مرزی میان دو کشور، به تصورات ایران و عراق نسبت به هم نیز اشاره میکند و مینویسد: «عراقیها بر این باور بودند که برای سلطه بر خلیجفارس و خاتمه حوادث آن زمان ایران، باید با زور وارد عمل شد.» ادامه مطلب...
آرش فهیم
خراسان نوشت:
می گویند غوغا، در عمق اروند است. شنیده ام جریان اروند، جریان صاف و آرام است اما در عمق آن غوغایی به پاست و خروش و طغیان واقعی رودخانه زیر آب است. به طوری که اگر لنگر کشتی که در اروند لنگر می اندازد ضعیف باشد جریان رود، کشتی یا یدک کش را از لنگر جدا می کند و با خود می برد. اینجاست که می فهمم چرا غواصان کار کشته زمان جنگ با شنیدن نام اروند هوایی می شدند و تمام سختی عبور از این رودخانه راکه حتی عراقی ها تصور نمی کردند کسی بتواند از آن عبور کند، به جان می خریدند. برای آنها جنگ دو جانبه بود «جنگ با آب و جنگ با دشمن»
خبرگزاری دانشجو- شهرآورد پایتخت روز گذشته با حواشی و فراز و نشیب های فراوان به پایان رسید و پرتاب سنگ و گوجه از طرف هواداران دو تیم به زمین بازی، تنها خاطره ای بود که از این مسابقه ورزشی باقی ماند.
هنگامی که رزمندگان اسلام در زمستان سال 65 پشت دیوارهای بصره رسیدند قطعنامه 598 مطرح و در سال 1366 به تصویب سازمان ملل متحد گردید.ایران در محتوای قطعنامه نکات مثبت و منفی آن را مورد تأمل قرار داد بنابراین در اولین موضعگیری نه آن را رد کرد، نه پذیرفت .
در 27 تیرماه سال 1367 پذیرش قطعنامه 598 از طرف امام راحل اعلام گردید. عراق پذیرش قطعنامه را به منزله ضعف ایران تلقی کرد و با همدستی منافقین بار دیگر اقدام به تجاوزگری نمود. مرصاد عملیاتی بود که در پاسخ به تجاوزگری منافقین در عملیات فروغ جاویدان آنان طراحی شده و فروغ دشمن به افول انجامید .
رزمندگان اسلام به تعرضات عراق و منافقین در اوائل مرداد 67 پاسخ محکمی دادند و آنها را به کام مرگ فرو بردند.
عراق دریافت که در تحلیل دچار خطا شده است. صدام در 17 مرداد 67 به ناگزیر آتشبس را پذیرفت و اعلام آمادگی کرد که وارد مذاکره شود.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در 18 مرداد 67 قطعنامه 619 را تصویب کرد و به موجب آن گروه ناظران نظامی ایران و عراق و سازمان ملل (یونیماک) که حدود 400 نفر از 25 ملیت مختلف تشکیل شده بود در مرزهای دو کشور ایران و عراق مستقر شدند.
پیگیریها و مذاکرات فیمابین دو کشور دنبال میشد تا اینکه در 26 رمضان 1410 برابر اوائل اردیبهشت 69 صدام رئیس جمهور وقت عراق طی نامهای خطاب به رهبر معظم انقلاب اسلامی و هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت خواستار مذاکرات در راستای صلح شده و پیشنهاد کرد که روز عید مبارک فطر ملاقات مستقیم در یک کشور ثالث مثل عربستان انجام گیرد. هاشمی رفسنجانی در پاسخ نوشت «ما مصممیم که در راه صلح همانند دوران دفاع، اعتماد مردم را به همراه داشته باشیم» و پیشنهاد داد قبل از تماس رؤسای دو کشور نمایندهای از سوی طرفین در کشوری ثالث وارد مذاکره شوند و درباره آنچه باید انجام گیرد گفتوگو کرده تا زمینه تصمیمنهایی را فراهم سازد.
باب مکاتبات باز شد و ادامه یافت تا اینکه در تاریخ 69.5.17 ایران طی نامهای بر معاهده 1975 تأکید کرد. ادامه مطلب...
گروه تاریخ: پس از گذشت بیست و چهار سال از پذیرش قطع نامه 598 و پایان جنگ هنوز گفتگوها درباره نحوه تصمیم گیری درباره این مسئله از رازهای تاریخ انقلاب به حساب میآید. در سالهای اخیر اکبر هاشمی رفسنجانی و محسن رضایی با انتشار برخی اسناد و گفتگوهای متعدد به تبیین این مسئله پرداختهاند اما هنوز نقطه اصلی این ماجرا که شبهه تحمیل پذیرش قطع نامه 598 به امام خمینی(ره) است، در هالهای از ابهام قرار دارد.
به گزارش رجانیوز، آنچه مسلم است اینکه این باور که عدهای جام زهر پذیرش قطعنامه را به حضرت امام (ره) نوشاندند، مسئلهای بود که از همان دقایق ابتدایی پذیرش قطعنامه به صورت یک باور عمومی درآمد. و این در حالی است که هنوز دست اندرکاران وقت نتوانستهاند، پاسخ دقیقی به آن دهند.
اخیرا گروه تاریخ رجانیوز به سندی محرمانه دست پیدا کرد که در آن حجت الاسلام و المسلمین محمدی ری شهری، وزیر وقت اطلاعات یک ماه پس از پذیرش قطع نامه در نامهای به حضرت امام خمینی(ره) شیوع شایعاتی درباره نوشاندن جام زهر به حضرت امام (ره) در ماجرای پذیرش قطعنامه، به ایشان گزارش کرده است که این نامه علی رغم اهمیت فوق العاده آن هیچگونه پاسخی را از جانب امام (ره) دریافت نمیکند.
در بخشی از این نامه آمده است: در تحلیل حوادث اخیر و مشخصا موضوع آتش بس، این شایعه در سطح وسیع مطرح است که دیدگاه حضرت امام در مسائل اصولی نظام و از جمله جنگ با دیدگاه مسئولین کشور متفاوت است. اختلاف این دو دیدگاه موجب اصلی تحمیل صلح است و در حقیقت مسئولین کشور این زهر را به کام امام ریختند.این را بعضی آقایان حتی در بعضی از جلسات مطرح میکردند، حتی در آن جلسهای که برای خواندن این مساله صلح در آن جلسه هم این مساله به نحوی مطرح شد.
در ادامه این نامه مهم وزیر اطلاعات آمده است: متاسفانه این شایعه خطرناک که ابتدا توسط تعدادی از افراد تندرو مطرح گردید،طبق گزارشات اکنون به صورت یک اعتقاد در قشر وسیعی از سپاه، بسیج و وزارت اطلاعات و عموما ارگانها و افراد انقلابی در حال گسترش است.
محمدی ری شهری در این نامه هدف اصلی رواج این شایعات را حذف هاشمی رفسنجانی عنوان میکند.
اما شاید مهمتر از متن و محتوای این نامه تاریخی، سکوت حضرت امام (ره) در پاسخ به این نامه باشد. پاسخی که شاید نقض کننده بسیاری از مدعیاتی باشد که در سالهای اخیر در قبال موضوع پذیرش قطعنامه مطرح شده است.