دور بعدی مذاکرات ایران و 1+5 در شرایطی همزمان با سالگرد آزادسازی خرمشهر در پایتخت عراق برگزار می‌شود که بسیاری از تحلیلگران از پذیرش حقوق هسته‌ای ایران توسط طرف‌های غربی در یک روند گام به گام سخن به میان می‌آورند.

به گزارش فارس، وقتی که سوم خردادماه سال 1361، ایرانیان توانستند خرمشهر را از نیروهای متجاوز عراقی بازپس بگیرند، حتی در مخیله کسی هم نمی‌گنجید که 30 سال بعد، پایتخت کشور متجاوز محل برگزاری مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب باشد و در عین حال این انتخاب با واکنش منفی برخی طرف‌ها از جمله رژیم صهیونیستی مواجه شود. همان‌طور که کاوه افراسیابی در آسیاتایمز نوشته است، صهیونیست‌ها بغداد را "حیاط خلوت" ایران می‌دانند.

30 سال پیش، تصور اینکه شهری که امروز صدام حسین در آن تکیه بر تخت زده است، روزی حیاط خلوت ایران باشد و غرب در آن مقهور دیپلماسی ایران شده باشد، مشکل بود. اما پس از اشغال عراق به دست ارتش متجاوز آمریکا، این دیپلماسی ایران بود که در بغداد حرف اول را زد. به این مساله بسیاری از نویسندگان غربی نیز اشاره کرده‌اند.

ایران و 1+5 توانسته‌اند مذاکرات نسبتا خوبی را در استانبول پشت سر بگذارند؛ مذاکراتی که در مقایسه با مذاکرات یک‌سال و اندی قبل، بسیار مثبت‌تر و سازنده‌تر به‌نظر می‌رسد. عقب‌نشینی طرف غربی تنها در شال‌گردن خانم اشتون که برای رعایت ادب در مقابل مقامات ایرانی از آن بهره جسته‌ بود خلاصه نمی‌شود بلکه به نظر نمی‌رسد در دور جدید مذاکرات دیگر کسی بخواهد از تعلیق غنی‌سازی در ایران سخن بگوید. هیچ ناظر بین‌المللی نیست که نداند بحث تعلیق غنی‌سازی، شاه‌بیت تمام غزل‌هایی بود که طرف‌های غربی علیه برنامه هسته‌ای ایران می‌سرودند.

از سوی دیگر، این مذاکرات پس از دوری از تنش‌های تند بین ایران و غرب آغاز گردید که همراه با تحریم‌هایی علیه ایران بود که روزنامه آمریکایی کریستین ساینس مانیتور از آنها به عنوان "تحریم‌های خون‌خوارانه" نام برده است. در این فضای تنش‌آلود، بیش از هرچیز یک نکته جالب بود و آن اینکه مقاومت هسته‌ای ایران در برابر غرب تا چه حد به ثمر نشسته و اکنون غنی‌سازی حق ایران شناخته شده است. ان‌پی‌تی مبنای مذاکرات قرار گرفته و این معاهده نیز حق ایران را برای غنی‌سازی صلح‌آمیز اورانیوم به رسمیت شناخته است.

از دیگرسو، حتی تحلیلگران غربی نیز از احتمال بالای موفقیت مذاکرات بغداد سخن می‌گویند. به طور مثال، روزنامه آمریکایی کریستین ساینس مانیتور در ضمن گزارشی تحت عنوان "چرا این بار هر دو طرف به مذاکرات هسته‌ای خوشبین هستند؟"، به نقل از "پاتریک کلاوسون"، مدیر بخش ایران در موسسه مطالعات خاورنزدیک واشنگتن، ابراز داشت که احتمال دست‌یابی به نوعی از توافق بین ایران و 1+5 در بغداد بسیار بالاست.

با این وصف، در حالی که حتی اندیشکده‌ای چون بروکینگز نیز بر موفقیت ایران در مذاکمرات استانبول اذعان دارد، به‌نظر نمی‌رسد دیپلماسی ایران مذاکرات بغداد را برای به‌دست آوردن یک پیروزی یا دست‌کم زمینه‌سازی برای یک پیروزی بزرگ از دست بدهد.

بدیهی و روشن است که هر توافقی که در آن حق غنی‌سازی جمهوری اسلامی ایران برای مقاصد صلح‌آمیز و رفع تحریم‌های ضدایرانی غرب علیه کشورمان لحاظ گردد، به مثابه یک پیروزی بزرگ برای ایران خواهد بود؛ ولو اینکه این پیروزی به‌تدریج حاصل شود. پیروزی بزرگی که تحت بیشترین فشارها به‌دست آمده است، لذا به نظر می‌رسد که ایران سوم خرداد امسال نه خرمشهر، بلکه بغداد را فتح می‌کند. این فتح با پیروزی دیپلماتیک در مذاکره با 1+5 حاصل خواهد شد.

در عین حال این مذاکرات پیامی را نیز برای برخی کشورهای عربی دارد که بار دیگر به پیروی از صدام حسین معدوم، نسبت به برخی جزایر ایرانی ادعاهای پوچ خود را مجددا طرح کرده‌اند. آیا ممکن نیست درافتادن با ایران به این قیمت تمام شود که 30 سال بعد و شاید کمتر، برخی پایتخت‌های دیگر عربی نیز حیاط خلوت ایران به حساب آیند؟